لتیوم هپارین لوله خونی خلاء با عمل سریع قابل برگشت برای استفاده در آزمایشگاه های بیوشیمی اضطراری

هپارین لیتیوم: عملکردهای اصلی و نقش‌ها در تشخیص پزشکی

هپارین لیتیوم نقش بسیار مهم و خاصی را به عنوان یک افزودنی ضد انعقاد ایفا می‌کند که عمدتاً در لوله های جمع آوری خون (Vacutainers® یا مشابه) برای آزمایشگاه های بالینی استفاده می‌شود. عملکرد اصلی و مهم‌ترین آن عبارت است از:

1. جلوگیری از لخته شدن خون (ضد انعقاد):

   • مکانیسم: هپارین، یک گلیکوزامینوگلیکان طبیعی، اثر ضد انعقادی خود را با تقویت عملکرد آنتی ترومبین III (AT III) اعمال می‌کند. AT III یک مهارکننده اصلی آبشار انعقادی است. هنگامی که هپارین به AT III متصل می‌شود، به طور چشمگیری توانایی AT III را برای غیرفعال کردن آنزیم‌های لخته کننده کلیدی، به ویژه ترومبین (فاکتور IIa) و فاکتور Xa افزایش می‌دهد.

   • نمک لیتیوم: هپارین با یون‌های لیتیوم ترکیب می‌شود. با استفاده از فناوری پیشرفته ریز اتمیزه کردن برای اطمینان از عملکرد سریع ضد انعقاد هپارین در نمونه خون. لیتیوم به طور خاص استفاده می‌شود زیرا به طور کلی تداخلی ندارد در طیف گسترده‌ای از رایج‌ترین آزمایش‌های شیمی بالینی، به ویژه پانل‌های الکترولیت (جایی که نمک‌های سدیم یا پتاسیم می‌توانند تداخل قابل توجهی ایجاد کنند). این امر باعث می‌شود هپارین لیتیوم انتخاب ارجح نسبت به هپارین سدیم برای آزمایش‌های شیمی عمومی باشد.

   • نتیجه: خونی که در لوله‌های هپارین لیتیوم جمع‌آوری می‌شود در حالت مایع باقی می‌ماند (پلاسما عاری از لخته‌های فیبرین باقی می‌ماند) تا زمانی که برای پردازش و تجزیه و تحلیل لازم است. این امر برای به دست آوردن نتایج دقیق و قابل اعتماد از نمونه‌های پلاسما ضروری است.

2. حفظ یکپارچگی نمونه خون:

   • با جلوگیری موثر از تشکیل لخته، هپارین لیتیوم ترکیب سلولی و بیوشیمیایی را حفظ می‌کند نمونه خون را دقیق‌تر از سرم (که نیاز به لخته شدن برای تشکیل دارد) حفظ می‌کند. این امر برای آزمایش‌هایی که آنالیت‌هایی را اندازه‌گیری می‌کنند که ممکن است در طول فرآیند لخته شدن مصرف یا تغییر کنند یا در داخل لخته به دام بیفتند، بسیار مهم است.

   • به به حداقل رساندن فعال شدن پلاکت‌ها در مقایسه با برخی دیگر از ضد انعقادها کمک می‌کند و منجر به نمونه‌های پایدارتر برای تجزیه و تحلیل‌های خاص می‌شود.

3. فعال کردن جداسازی پلاسما:

   • خون ضد انعقاد شده را می‌توان سانتریفیوژ کرد تا پلاسما را جدا کرد (مؤلفه مایع حاوی پروتئین‌ها، الکترولیت‌ها، هورمون‌ها و غیره) از سلول‌های خونی نسبتاً سریع پس از جمع‌آوری. پلاسما ماتریس نمونه مورد نیاز برای آزمایش‌های روتین و تخصصی متعدد است.

ویژگی‌های کلیدی که عملکرد آن را برجسته می‌کند:

• عمل سریع: هپارین به سرعت پس از مخلوط شدن با خون عمل می‌کند و ضد انعقاد فوری را فراهم می‌کند.

• قابل برگشت (در تئوری): در حالی که به طور معمول در آزمایشگاه‌های بالینی انجام نمی‌شود، اثر هپارین را می‌توان با موادی مانند سولفات پروتامین خنثی کرد. این برگشت‌پذیری گاهی اوقات در زمینه‌های درمانی خاص مرتبط است، اما معمولاً برای لوله‌های جمع‌آوری نمونه نیست.

• ایده‌آل برای شیمی: استفاده از نمک لیتیوم تداخل را به حداقل می‌رساند، به ویژه برای اندازه‌گیری دقیق:

  • الکترولیت‌ها: سدیم (Na+), پتاسیم (K+), کلرید (Cl-), لیتیوم (Li+ - اگرچه کمتر رایج است), بی‌کربنات (HCO3-)

  • نشانگرهای عملکرد کلیه/کبد: اوره، کراتینین، اسید اوریک، بیلی روبین، آنزیم‌های کبدی (ALT, AST, ALP, GGT)(CK-MB, cTn)

     

  • متابولیت‌ها: گلوکز، لاکتات

  • هورمون‌ها: بسیاری از سنجش‌های هورمونی

  • نظارت بر داروهای درمانی (TDM): برای داروهای مختلف

  • آنزیم‌ها: آمیلاز، لیپاز، CK

• برای همه آزمایش‌ها مناسب نیست: مهمتر از همه، لوله‌های هپارین لیتیوم مناسب نیستند برای:

  • آزمایش‌های انعقاد/هموستاز: (به عنوان مثال، PT, APTT, فیبرینوژن) - هپارین مستقیماً با این آزمایش‌ها تداخل دارد. در عوض از لوله‌های سیترات (مانند درپوش آبی روشن) استفاده می‌شود.

  • لام‌های خون/مورفولوژی: هپارین می‌تواند باعث ایجاد مصنوعات رنگ‌آمیزی شود. لوله‌های EDTA (درپوش بنفش/اسطوخودوسی) برای هماتولوژی ترجیح داده می‌شوند.

  • برخی از آزمایش‌های ایمونولوژی/سرولوژی: بسته به سنجش خاص، ممکن است سرم (از لوله‌های فعال‌کننده لخته) یا پلاسمای EDTA مورد نیاز باشد.

  • تجزیه و تحلیل فلزات ردیابی (لیتیوم): بدیهی است که اگر سطح لیتیوم اندازه‌گیری شود، مناسب نیست.

به طور خلاصه:

عملکرد اصلی و ضروری هپارین لیتیوم این است که به طور موثر از لخته شدن خون جلوگیری کند در لوله‌های جمع‌آوری با افزایش فعالیت آنتی ترومبین، در نتیجه جمع‌آوری قابل اعتماد نمونه‌های پلاسما را امکان‌پذیر می‌کند. مزیت اصلی آن در استفاده از لیتیوم به عنوان ضد یون نهفته است که تداخل را به حداقل می‌رساند با طیف گسترده‌ای از آنالیت‌های شیمی بالینی روتین، به دلیل تفاوت اندک در ماهیت تغییرات رولوژیکی نمونه هپارین، و آن را به ضد انعقاد کارآمد برای آزمایش‌های بیوشیمی عمومی در آزمایشگاه‌های بالینی مدرن تبدیل می‌کند.